Ο μεγαλοφυής Aρχιμήδης γεννήθηκε
στις Συρακούσες της Σικελίας, το 287 π.X. περίπου. Ήταν γιος του αστρονόμου Φειδία,
κατάφερε να σχετισθεί με τους αριστοκράτες των Συρακουσών και να γίνει φίλος του βασιλιά
Iέρωνα και του διαδόχου του, Γέλωνα. Καθώς έπαιζε στα δάχτυλα τη φυσική και τη γεωμετρία,
δεν άργησε τόσο να εντυπωσιάσει τους συγχρόνους του, όσο και να αναδειχθεί στη σημαντικότερη
μορφή των αρχαίων ελληνικών μαθηματικών. Δεν είναι τυχαίο ότι τις ανακαλύψεις του περιβάλλουν
πάμπολλοι θρύλοι. Ο ιστορικός Πλούταρχος αναφέρει χαρακτηριστικά ότι τόσο τον είχαν
κατακυριεύσει τα μαθηματικά, που ξεχνούσε να φάει και να περιποιηθεί το σώμα του. Ακόμη
κι όταν οι υπηρέτες του κυριολεκτικά τον έσερναν με το ζόρι στο λουτρό, σχεδίαζε στη
στάχτη και πάνω στο αλειμμένο με λάδι σώμα του γεωμετρικά σχήματα!Tο 1906, ο Δανός φιλόλογος Χάιμπεργκ επισκέπτεται την Kωνσταντινούπολη, για να μελετήσει ένα πάπυρο, ο οποίος φυλασσόταν στη βιβλιοθήκη της Μονής του Πανάγιου Tάφου στα Ιεροσόλυμα. Ο πάπυρος αυτός αποτελούσε ένα από τα λεγόμενα "παλίμψηστα". Έτσι ονομάζονταν τα χειρόγραφα από τα οποία οι μοναχοί είχαν "ξύσει" το αρχικό κείμενο, για να γράψουν κάποιο άλλο. O Χάιμπεργκ κατόρθωσε να αποκαταστήσει και να διαβάσει σχεδόν ολόκληρο το παλιό κείμενο. Ήταν ένα μαθηματικό κείμενο γραμμένο στα ελληνικά και γεμάτο διαγράμματα. Περιείχε τμήματα γνωστών κειμένων του Aρχιμήδη, αλλά και ένα εξαιρετικά σημαντικό έργο του, που μέχρι τότε θεωρούνταν χαμένο, τη "Mέθοδο"! Στο έργο αυτό ο Aρχιμήδης μας περιγράφει πως ανακάλυψε διάφορα θεωρήματα ευρέσεως εμβαδών και όγκων.
Μη μου πείτε ότι δεν έχετε ακούσει αυτήν την περίφημη ιστορία. Κάποτε ο βασιλιάς Ιέρωνας ζήτησε από τον Αρχιμήδη να μετρήσει το κατά πόσο το στεφάνι που είχε φιλοτεχνήσει ο χρυσοχόος του ήταν όντως φτιαγμένο από καθαρό χρυσάφι.
Πολύ παιδεύτηκε ο Αρχιμήδης για να βρει πως θα το καταφέρει αυτό. Μια
μέρα μπαίνοντας στη γεμάτη με νερό μπανιέρα του για να λουστεί, παρατήρησε ότι μια
ποσότητα νερού χύθηκε έξω. Τότε του ήρθε η εξής καταπληκτική ιδέα: σύγκρινε την ποσότητα
του νερού που χύθηκε, όταν βύθισε το στεφάνι του βασιλιά σε ένα δοχείο, με την ποσότητα
του νερού που χύθηκε, όταν στο ίδιο δοχείο βύθισε μία σφαίρα από καθαρό χρυσάφι, που
ζύγιζε όσο και το στεφάνι. Έτσι, απέδειξε ότι ο πονηρός χρυσοχόος έκλεβε το βασιλιά
και από τον ενθουσιασμό του πετάχτηκε στο δρόμο γυμνός, φωνάζοντας "Eύρηκα, εύρηκα"!
Υποθέτουμε ότι ο χρυσοχόος δε χάρηκε καθόλου με αυτήν την όντως καταπληκτική ανακάλυψη...
Ο Aρχιμήδης ήταν φίλος με τον Αλεξανδρινό αστρονόμο Kόνωνα το Σάμιο. Αλληλογραφούσε τακτικά μαζί του και τον ενημέρωνε για τις μαθηματικές του ανακαλύψεις. Απέφευγε, ωστόσο, να περιγράφει στις επιστολές του τις αποδείξεις αυτών των ανακαλύψεων. Στο έργο του "Περί ελίκων", σημειώνει ότι το έκανε, για να μη στερήσει από τους μαθηματικούς την ευχαρίστηση να τις βρουν οι ίδιοι! Αλλά δεν είναι λίγες και οι φορές που δεν έδινε καθόλου, ή έδινε λανθασμένες αποδείξεις, "ώστε εκείνοι οι οποίοι λέγουν ότι τα βρίσκουν όλα, χωρίς όμως να παρουσιάζουν καμιά απόδειξη, να ελέγχονται, όταν ισχυρίζονται πως βρίσκουν τα αδύνατα". Πιθανολογείται ότι σε μια επίσκεψή του στην Αίγυπτο ανακάλυψε τον κοχλία, την υδραυλική αντλία, δηλαδή, που χρησιμοποιήθηκε για την άντληση νερού, αλλά και άλλων ρευστής μορφής υλικών, όπως π.χ. χώματος. H εφεύρεσή του αυτή χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα!
Aς γυρίσουμε πίσω στις Συρακούσες, για να γνωρίσουμε τις πολεμικές μηχανές που εφηύρε
ο Aρχιμήδης, χάρη στις οποίες αποκρούστηκαν οι επίδοξοι κατακτητές της. Οι σκληροτράχηλοι
Ρωμαίοι στρατιώτες, αλλά και ο στρατηγός τους, ο Μάρκελλος, ο οποίος διηύθυνε προσωπικά
την επίθεση του ρωμαϊκού στόλου, τα χρειάστηκαν. Τόσο πολύ φοβήθηκαν, που όποτε έβλεπαν
ένα ξύλο ή ένα σχοινί να προεξέχει από τα τείχη, φώναζαν "ο Aρχιμήδης κινεί κάποια
μηχανή εναντίον μας" και τρέπονταν σε φυγή! Αυτά, ωστόσο, που σχεδίαζε ο δαιμόνιος
Αρχιμήδης, δεν ήταν απλά σχοινιά και ξύλα, αλλά περίπλοκες γεωμετρικές μηχανές.
Πανίσχυροι καταπέλτες εκσφενδόνιζαν σε μεγάλη απόσταση πέτρες ή βροχή
από βλήματα και τεράστιοι γερανοί εκτόξευαν μπάλες από μολύβι εναντίον των εχθρών!
Θαυμάστε αυτόν το γερανό, ένα μηχανικό θηρίο με σιδερένιες δαγκάνες,
που γράπωνε από την ακτή τα ρωμαϊκά πλοία των Ρωμαίων και αφήνοντάς τα να πέσουν από
μεγάλο ύψος, τα βύθιζε. Περιεργαστείτε και αυτό το καταπληκτικό σύνολο κατόπτρων (καμπύλοι
καθρέφτες), που συγκεντρώνοντας και κατευθύνοντας το φως του ήλιου καταπάνω στα εχθρικά
πλοία, τα πυρπολούσαν.
Kατά την άλωση των Συρακουσών, το 212 π.X., παρά τη ρητή διαταγή του
Mάρκελλου, ένας Pωμαίος στρατιώτης σκότωσε τον γέροντα πλέον επιστήμονα. O αμετανόητος
Aρχιμήδης, απορροφημένος από τη μελέτη ενός διαγράμματος, που είχε σχεδιάσει στην
άμμο, του ζήτησε να περιμένει λίγα λεπτά, ώσπου να ολοκληρώσει τη λύση του!
πηγή:IMEakia
